Το ιστορικό επιβατηγό πλοίο Nea Hellas έφερε δεκάδες χιλιάδες Έλληνες στην Αμερική, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εκπληρώσουν τα όνειρά τους για μια καλύτερη ζωή. Μεταξύ των ετών 1939 και 1955, αυτό το ατμόπλοιο ήταν η κύρια οδός διαφυγής από την οποία χιλιάδες άνθρωποι διέφυγαν από τη φτώχεια, τη ναζιστική Γερμανία και τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια στην Ευρώπη.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια της υπηρεσίας της, το πλοίο βοήθησε στην επανένωση των Ελλήνων με τα αγαπημένα τους πρόσωπα που είχαν ήδη εγκατασταθεί στη χώρα της ελευθερίας.
Το Nea Hellas χτίστηκε τα χρόνια μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Γλασκώβη της Σκωτίας. Βαπτίστηκε ως Turbine Steam Ship (TSS) Tuscania , τέθηκε σε λειτουργία το 1921. Με βάρος 16.991 τόνων, θεωρήθηκε παράδειγμα «υψηλού επιπέδου» ναυτικής μηχανικής εκείνης της εποχής.
Το πλοίο πουλήθηκε στην General Steam Navigation Company of Greece , η οποία ανήκε σε μια εδραιωμένη ελληνική ναυτιλιακή οικογένεια, τους αδερφούς Γουλανδρή. Ήθελαν να αποκαταστήσουν μια υπερατλαντική υπηρεσία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, η οποία είχε διακοπεί τον Οκτώβριο του 1935.
Το πλοίο μήκους 177 μέτρων (531 πόδια) μετονομάστηκε σε Νέα Ελλάς (που σημαίνει «Νέα Ελλάδα») και έφτασε στο Αθηναϊκό λιμάνι του Πειραιά το πρωί της 8ης Μαρτίου 1939.
Νέα Ελλάς : το υπερσύγχρονο πλοίο με έξι καταστρώματα
Το περιοδικό Naftika Chronika (Nautical Chronicles) περιέγραψε πώς χιλιάδες Έλληνες έφτασαν στην προβλήτα του Βασιλιά Κωνσταντίνου στο λιμάνι του Πειραιά για να πάρουν μια γεύση από το υπερσύγχρονο πλοίο. «Οι άνθρωποι που κατέβηκαν στο μεγάλο λιμάνι, είδαν ένα τεράστιο και πολύ κομψό πλοίο με έξι καταστρώματα μπροστά τους», έγραψε το περιοδικό.
Το πλοίο είχε καμπίνες πρώτης, δεύτερης (τότε ονομαζόταν «τουριστική») και τρίτης κατηγορίας, καθώς και εστιατόρια και αίθουσες. Τα Ναυτικά Χρονικά ανέφεραν ότι και στα τρία επίπεδα των καταλυμάτων, οι επιβάτες βρήκαν ευρύχωρες αίθουσες με καλής ποιότητας έπιπλα και οι εσωτερικοί χώροι ήταν όμορφα διακοσμημένοι.
«Τα δάπεδα ανακαινίστηκαν πλήρως το 1938 και δόθηκαν μια επίστρωση από καουτσούκ», σύμφωνα με το περιοδικό. «Οι τοίχοι των κοινόχρηστων χώρων ήταν επενδεδυμένοι με πολυτελή ξύλα, ενώ τα έπιπλα πρώτης κατηγορίας ήταν ντυμένα με μεταξωτά υφάσματα».
Η Νέα Ελλάς δεν απέκτησε ποτέ το καθεστώς του «πλοίου γοητείας» ορισμένων συγχρόνων της, όπως η Βασίλισσα Μαρία , η Μαυριτανία και η Νορμανδία . Ωστόσο, το πλοίο ήταν επιπλωμένο με γούστο και αρκετά άνετο.
Το παρθενικό του υπερατλαντικό ταξίδι από τον Πειραιά στη Νέα Υόρκη ξεκίνησε στις 19 Μαΐου 1939.
Με ταχύτητα δεκαέξι κόμβων, το Nea Hellas θα χρειαζόταν δύο εβδομάδες για να μεταφέρει τους οκτακόσιους επιβάτες και τα διακόσια μέλη του πληρώματος στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ωστόσο, τα εισιτήρια στο πλοίο δεν ήταν καθόλου φθηνά. Ο Έλι Πίνχας, του οποίου η οικογένεια απέπλευσε από τον Πειραιά στη Νέα Υόρκη το 1951, έγραψε ότι «ο ναύλος ήταν 205 $ το καθένα για τους γονείς μου, η αδερφή μου 3 ½ ετών ήταν μισή τιμή – 102,50 $ – και ο 9 μηνών αδελφός μου ήταν $ 10. Ο φόρος ήταν $16. Το σύνολο και για τα τέσσερα εισιτήρια ήταν 538,50 $.
Μεγάλη υποδοχή του πλοίου στη Νέα Υόρκη
Η New York Herald Tribune σημείωσε την πρώτη άφιξη των Nea Hellas στη Νέα Υόρκη. Ανέφερε ότι κατά την πρώτη της παραμονή εκεί, είχαν προγραμματιστεί μια σειρά από πάρτι και δείπνα για τον εορτασμό της άφιξής της για την επιχειρηματική, κοινωνική και διπλωματική κοινότητα της Νέας Υόρκης.
Η Herald Tribune, κάτι που ισοδυναμεί με ένα αξιοσημείωτο ιστορικό δώρο στις οικογένειες των επιβατών και του πληρώματος, κατέγραψε επίσης τα ονόματα ορισμένων από τους επιβάτες και τον καπετάνιο Καρδάρα.
Δυστυχώς, οι γιορτές για το πλοίο κράτησαν λίγο. Μέσα σε λίγους μήνες από την παρθενική της διάβαση, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε στην Ευρώπη και η Νέα Ελλάς τέθηκε υπό συμμαχικό έλεγχο και τέθηκε σε λειτουργία ως μεταφορά στρατευμάτων.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων επτά ετών, το πλοίο ονομάστηκε με στοργή «Nelly Wallace» από τους πολλούς επιβάτες του στις ένοπλες υπηρεσίες.
Μετά τον πόλεμο, η Νέα Ελλάς ξανάρχισε την υπηρεσία της στη γραμμή Πειραιάς-Νέα Υόρκη μέχρι το 1955 που μετονομάστηκε σε Νέα Υόρκη , οπότε και συνέχισε να εκτελεί το δρομολόγιο Βόρεια Ευρώπη-Αμερική.
Μέχρι το 1959, το πλοίο είχε φτάσει στη μεγάλη ηλικία των τριάντα επτά ετών.
Στις 14 Νοεμβρίου 1959 επέστρεψε για τελευταία φορά στο λιμάνι της, τον Πειραιά, είκοσι χρόνια μετά την πρώτη του αναχώρηση ως το καμάρι του ελληνικού έθνους.
Στις 19 Αυγούστου 1961 το πλοίο έφυγε από τον Πειραιά για το Onomichi της Ιαπωνίας όπου γνώρισε τη θλιβερή αλλά αναπόφευκτη μοίρα του στα σκραπ.
Όπως πολλά μεγάλα πλοία που έχουν περάσει από καιρό, άφησε μια ανεξίτηλη ανάμνηση σε όσους τη ζωή τους άγγιξε. Έγινε μια μεγάλη συμβολική γέφυρα στη ζωή τους.
Ο Τζιμ Καλαφάτης, ο οποίος έκανε τέσσερα περάσματα στη Νέα Ελλάς στις αρχές της δεκαετίας του 1950, έγραψε ότι το πλοίο θα ήταν πάντα μια από τις πιο ευτυχισμένες και πολυτιμότερες παιδικές του αναμνήσεις.
Ο Καλαφάτης θυμήθηκε πρόσφατα, «Θυμάμαι ότι ο καπετάνιος του πλοίου με άφησε να σφυρίξω το ατμό της το μεσημέρι για να επιτρέψω στους επιβάτες να ρυθμίσουν τα ρολόγια τους στις μεταβαλλόμενες ζώνες ώρας. Τι συγκίνηση για ένα επτάχρονο! Σε ένα νεαρό αγόρι που τηλεφώνησε στο σπίτι της «Νέας Ελλάς» για συνολικά οκτώ εβδομάδες, δεν θα ξεχαστεί ποτέ».
